Nagusilaneko Debako boluntarioak Eguneko Zentroan aritzen dira batez ere, eta astean bitan egiten dituzten bisitak "sakratuak" direla diote Josune Artetxek (Arroa Goia, 1955) eta Garbiñe Iriondok (Deba, 1934). Azaldu dutenez, ahal dutenean, bisitan joaten dira inguruko herrietako zaharren egoitzetara ere, bertan daudenei laguntasuna eman eta konpainia egitera.
Zer da Nagusilan? Zein da elkartearen helburu nagusia?
Garbiñe Iriondo: Jardunean duela 22 urte baino gehiago hasi ginenetik, beharra duten adinekoei laguntza eskaintzea izan da helburu nagusia. Gure egitekoa nahi gabeko bakardadean bizi direnei denbora eskaintzea eta konpainia egitea da batez ere.
Zein da zuen eguneroko dinamika?
G.I.: Abuztuan izan ezik, asteartero eta ostegunero Eguneko Zentrora joaten gara bisitan, 15:30etik 16:30era. Ikusi besterik ez dago zein pozik jartzen diren! Denborak hegan egiten du, eta haiek ere hala sentitzen dute; sarritan bisita laburregia iruditzen zaie. Askotan, bisita luzatzeko eta denbora gehiago geratzeko eskatzen digute, baina merienda ordua iristen denean joan behar izaten dugu.
Zer egiten duzue Eguneko Zentrora astero egiten dituzuen bisita horietan?
G.I.: Denbora gutxi egoten gara, baina normalean kinan aritzen gara jolasean.
Josune Artetxe: Norbaiten urtebetetzea denean, ospakizun berezi bat antolatzen dugu. Tarta, opari eta guzti agertzen gara gu. Jose Luis Albizu Nagusilaneko boluntarioa ere txistuarekin etortzen da eta guztiok batera kantatzen diogu Zorionak zuri eguneko protagonistari. Gainera, urteko ospakizun berezietan—Gabonetan, Inauterietan eta antzeko ekitaldietan—festatxoak egiten ditugu, dantzak eta abar. Iruditzen zait une horiek benetako bizipoza ematen dietela.
"Zerbait ondo egiten dugu, nonbait, gutaz oroitzeko eta egiten dugun ahalegina birritan saritzeko; norbaitek baloratzen du gure lana"
Bestelako bisita batzuk ere egiten dituzue, ezta?
J.A.: Bai, Debako eta Itziarko adinekoak dauden zaharren egoitzetara joaten gara, Eibarrera, Mutrikura, Zumaiara eta Donostiara, adibidez. Normalean, taldean joaten gara bisita horiek egitera. Gainera, ni, pertsonalki, astebururo joaten naiz Zumaiako zahar-etxean dauden herritarrak bisitatzera.
Urtean zehar beste jarduerarik egiten al duzue?
G.I.: Elkarlanean aritzen gara udaleko gizarte zerbitzuekin, betiere haien beharren araberako laguntza eskainiz. Bakarrik dagoen pertsona batek medikuarengana edo dentistarengana joateko laguntza behar duenean, adibidez, gure gain hartzen dugu ardura. Askotan, bakarrik bizi den jendeak ez du halako gauzak egiteko laguntzarik izaten, eta, egia esan, ez dakizu nola eskertzen duten laguntza txiki hori.
J.A.: Bestalde, Zilarrezko Haria zerbitzua ere abian dagoela gogorarazi nahi nuke. Doako zerbitzu horren bitartez, Nagusilanek bakardadean bizi diren adinekoei telefono bidezko (900 71 37 71) solasaldi bat eskaintzen die, konpainia egiteko. Adinekoen intereseko gaiei buruz hitz egiten dute eta, horrela, bakarrik sentitzen diren adineko askok bizi duten hutsune sozial hori nolabait betetzen saiatzen gara.
Zenbat zarete herriko taldean?
J.A.: Hamar boluntario gara guztira, berriki taldera batu direnak kontuan hartuta.
Jende gehiagoren laguntza behar duzue?
G.I.: Adinez oso nagusiak gara gehienok, eta, horregatik, ez gaude lehen bezain sasoiko. Laguntzeko prest dauden bi lagun berri etorri zaizkigu, eta horrek asko poztu gaitu. Hala ere, gu ordezkatzeko eta lekukoa hartzeko prest dauden belaunaldi berrien beharra dugu.
J.A.: Oso ondo etorriko litzaiguke jende gehiagoren laguntza, behar guztiei erantzun ahal izateko. Zerbitzu asko eskaintzen ditugunez, aberasgarria izango litzateke, adibidez, teknologia berriak erabiltzen dakien jende gaztea hurbiltzea.
Zer egin behar da Nagusilaneko boluntario izateko?
J.A.: Laguntzeko interesa duen edonork Debako bulegora etorri (Simon Berasaluzeko eraikinean) edo Nagusilanen Donostiako egoitza nagusira deitu behar du. Besoak zabalik hartuko dugu etortzen den edonor.
Zuek zenbat urte daramatzazue elkartean? Nola laburbilduko zenukete urte hauetako ibilbidea?
G.I.: Taldea Alejandro Goikoetxea zenak sortu zuenetik nago ni bertan. Garai hartan, gauza asko egiten genituen: beharra zuten guztiekin zumardira irteten ginen paseatzera, meriendak ere antolatzen genituen, eta irteerak ere egiten ziren noizbehinka. Ezin dut nahi dudan guztia egin adinagatik, baina, egia esan, oso pozik nago urte hauetan lagundu ahal izan dudan guztiagatik.
J.A.: Ni beranduago batu nintzen taldera, 2021ean. Esperientzia positiboa izaten ari da, eta asko ikasten ari naiz. Aurretik beste lan batzuk eginak nituen boluntario gisa han-hemenka, baina jubilatu ondoren iruditu zitzaidan herrian beste gauza batzuk egiteko garaia zela. Urte askoan Zumaiako zaharren egoitzan aritu nintzen lanean eta, sektorea ondo ezagutzen nuenez, Nagusilan bezalako elkarte batean laguntzeko aukera izango nuela pentsatu nuen.
Boluntario lanean aritzeak zer eman dizue maila pertsonalean?
J.A.: Niri bakea ematen dit. Jardueretara pozik joaten naiz, eta are zoriontsuago itzultzen naiz. Bizitzak eman didan oparia izan da esperientzia hau. Niretzat ohorea da zaintzen ditugun pertsonekin eta haien familiekin harremanetan egotea.
G.I.: Inoiz ez diot neure buruari hori galdetu. Baina argi neukan jubilatzen nintzenean bakarrik aurkitzen diren adineko pertsonei bisitak egiten hasi behar nuela. Eta horrela hasi nintzen eta horretan jarraitzen dut oraindik ere. Pertsona horri asko lagundu diozula pentsatzen duzu, baina askoz handiagoa da zuk bueltan jasotzen duzun esker ona, eta horrek ondo sentiarazten nau.
Gure Balioak sariarekin bi aldiz egin diote aitortza Debabarreneko Nagusilan elkarteari (2019an eta 2024an), ibilbide honetan egindako lana nabarmenduz. Pozik zaudete errekonozimenduarekin?
G.I.: Herri askotan ari gara lanean, eta pozgarria iruditzen zait Gure Balioak bezalako sari bat jasotzea, eta are gehiago gutaz bi aldiz gogoratu izana. Horrek erakusten du ez direla gutaz ahazten.
J.A.: Zerbait ondo egiten dugu, nonbait, gutaz oroitzeko eta egiten dugun ahalegina birritan saritzeko; norbaitek baloratzen du gure lana. Nagusilanek eskualdeko herri guztietan eskaintzen ditu bere zerbitzuak, baita Euskal Herriko beste hainbat herritan ere, eta eremu horretatik kanpo beste ordezkaritza batzuk ere baditu. Hori guztia aitortu izana benetan pozgarria da taldeko kideontzat. Polita izan zen azken sarien banaketa ekitaldia ere; taldeko kide gehienok joan ginen, eta arratsalde ederra pasa genuen.