Zubia birgaitzeko proiektua aintzatetsiko dute Venezian, Europako Ondare Sarietako batekin

Berriketan 2023ko ira. 28a, 10:38

Deba eta Mutriku arteko zubia birgaitzeko lanak gaur (irailak 28) aintzatetsiko dituzte Europa Nostra 2023 sarietan, hots, Europar Batasuneko kultura-ondarearen arloko sari ospetsuenetan.

Europako Batzordeak eta Europa Nostrak ematen dituzte sariak eta, 30 aintzatespenen artean, Euskal Herrian esku-hartze bat baino ez da aitortu, Deba eta Mutriku lotzen dituen zubiarena, hain justu. Espainian ere proiektu bakar batek izan du aitzatespena, Eslonzako San Pedro monasteriokoak, Gradefesen. Bi proiektu horiek omenduko dituzte, bada, Ondarearen Europako Sarien ospakizunean, Veneziako Zinemaren Jauregian.

Kultura, Lankidetza, Gazteria eta Kiroletako diputatu Goizane Alvarezek esan du “harrotasunez” hartzeko arrazoi bat dela “proiektu honek ondarearen esparruan ahalik eta ohorerik handiena lortu izana, XIX. mendeko teknikekin eta teknologia abangoardistarekin berreraikitzeko proiektu baten ondoren”. Aitortu du jarduketa “erronka” bat izan zela, 2018ko uztailean Deba eta Mutriku lotzen dituen harrizko zubiaren zutabeek eman egin zutela hauteman ondoren. 1866an eraiki zuten zubia.

“Zubia 1866an eraiki zen, 2018an hondoratu egin zen eta Kultura Departamentuak XIX. mendeko teknikekin eta teknologia abangoardistarekin berreraiki du. Birgaitzea, Gipuzkoako Aldundiaren eskumenekoa ez zena, erronka bat izan da teknikarientzat”

Azaldu duenez, zubia birgaitzea ez zen Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskumena; baina elementu babestu bat zenez Donejakue Bideko monumentu-multzoaren barruan, “esku hartzeko betebehar morala genuen, gizarte baten nortasunaren eta kultura-aniztasunaren funtsezko zati bat delako, eta eginkizun garrantzitsu bat betetzen duelako memoria kolektiboa eratzean”. Gainera, onartu du “erabaki ausarta” izan zela, azpiegitura erortzeko zorian zegoelako; hala ere, esku hartzea erabaki zen. Teknikarientzat “erronka” bat izan zen, eta, hori dela eta, diputatuak haien lana eskertu eta zoriondu nahi izan du.

Europako Batzordeak eta Europa Nostrak “ingeniaritza zibilaren adibide bikain” gisa kalifikatu zuten 2018tik 2022ra bitartean gauzatu zen proiektua. Lanak luzatu egin zirela aitortu du, ia lau urte iraun baitute, konplexutasun teknikoa eta ekonomikoa kontuan hartuta. Gainera, berreraikuntza diseinatzeko materialen eta ahaztuta zeuden tekniken gaineko ikerketa historiko zabal bat egin zela adierazi du, diziplinarteko lankidetza teknikoaren onurarako.

Europako Ondare Sariak/Europa Nostra sariak Europako Batzordeak sortu zituen 2002an, eta harrezkero Europa Nostrak kudeatu ditu, “kultura eta natura ondarea babesteko eta sustatzeko konpromisoa duen gizarte zibilaren ahotsak”. 21 urtez, sari horiek kultura- eta natura-ondarearen balio ugari aitortu eta sustatu dituzte, eta ondarearen arloko proiektu, ekimen eta pertsona ospetsu nabarmenak aintzatetsi dituzte.